Սողոմոն Թեհլիրյանը և Շլոմո Շմայսները սեփական ազգի դեմ իրականացած ոճրագործությունների՝ Հայոց ցեղասպանության և Հրեաների ողջակիզման դահճապետերին յեղափոխական մահապատժի ենթարկած արդարադատ հերոսներն են, աներկբայորեն։

Մտերմական շրջանում Միկոյանը քանիցս ասել էր, թե հոգով պատրաստ է ցանկացած պատժի 1937-ին Ստալինի հետ գործակցած լինելու համար և ավելացրել, որ եթե ինքը հրաժարվեր և այն ժամանակ մեկ ուրիշը գար Հայաստան, հետևանքները անհամեմատ դաժան կլինեին: Քիչ է շրջանառվում նաև այն փաստը, որ նա այն ժամանակ անդրկովկասյան և հայաստանյան ղեկավար մարմիններին թողել է 21 հոգու ցուցակ, պարտավորեցնելով ոչ մի դեպքում ձեռք չտալ այդ մարդկանց, որոնց կորուստը ճակատագրական կլիներ հայերիս համար:

Երբ Ֆյոդոր Դոստոևսկին դատապարտված էր տաժանակրության և գտնվում էր Օմսկում, մի անգամ փողոցում կերակրեց մի թափառական շան և այս շունը կապվեց նրա հետ:

Զորավար Անդրանիկի խրատը Վրաստանի արտաքին գործոց նախարար Եվգենի Գեգեչկորիին՝ հայ-վրացական կարճատեվ պատերազմի առթիվ (զրույցը գրի է առել Երվանդ Փափազյանը։ Հանդիպմանը ներկա է եղել նաև Հովհաննես Թումանյանը):

ՀՅԴ հիմնադիր սերնդին պատկանող (1893թ․), ՀՅԴ արեւելեան բիւրոյի անդամ, Հայաստանի առաջին հանրապետութեան առաջին վարչապետ (1918-1919թթ․), ճարտարապետ (1893թ․), պրոֆեսոր (1930թ․), տեսաբան՝ Յովհաննէս Քաջազնունին (1868-1938թթ․) իր «Ի՞նչ պիտի լինի Դաշնակցութիւնը» վերնագրով բովանդակալից յօդուածաշարում, 1907թ․, էական եւ խորքային բնորոշումներ է տուել ՀՅ Դաշնակցութեան գոյութեան ու լինելութեան մասին։ Յօդուածաշարի վերջաբանում, Քաջազնունին գրում է․

«Պետք է անմիջապես ըսեմ, որ ես դեմ չեմ համամարդկային գաղափարներուն, բայց սա ևս ճշմարիտ է, որ համամարդկային գաղափարներն Եվրոպային մեջ իսկ իրենց թեորիական շրջանին մեջ են, և ընկերվարական առաջնորդներն անգամ հայրենիքի գաղափարը չեն ժխտեր․- «այն օրը, որ հայրենիքիս վտանգ սպառնա օտարեն՝ կը մոռնամ ամեն բան և հրացան վերցնելով կռվի դաշտ կը հառաջանամ»։

Տևական ժամանակ է` հեռախոսիս մեջ փնտրում էի 2000 թվականի փետրվարին գրված այս հուշապատումը (երբ Զորավար Անդրանիկի աճյունը տեղափոխել էին հայրենիք` «Եռաբլուր» պանթեոնում վերահուղարկավորելու)։

Հեթում Ա (1213-1270), Կիլիկիւսյի հայոց թագավոր 1226-1269 թվականերին։ Հեթումյանների արքայատան հիմնադիրը։ 1225-ին՝ Ֆիլիպ թագավորին գահընկեց անելուց հետո, Կոստանդին պայլն իր 13-ամյա որդի Հեթումին պսակել է Զաբել թագուհու հետ և հռչակել թագավոր (մինչև Հեթում Ա-ի չափահաս դառնալը երկիրը կառավարել է Կոստանդին թագավորահայրը)։

Երևանի բերդն ունի հարյուրամյակների պատմություն: Այն քանդվել է 1930-ականներին, երբ Երևանը վերակառուցվում էր: Նրա տարածքում այսօր Արարատ Կոնյակի գործարանն է: Երևանի բերդը եղել է պաշտպանական շինություն, որը բազմիցս գրավվել է տարբեր ուժերի կողմից: Այն բազմիցս քանդվել է, վերակառուցվել է:

Ներկայացնում եմ ձեր դատին Ալեքսանդրապոլի պայմանագրի կետերը, որը Հայաստանի փաստացի թրքացման ամրագրումն էր 1920-ի դեկտեմբերի 2-ի լույս 3-ի գիշերը կնքվեց աղետալի հայ-թուրքական Ալեքսանդրապոլի պայմանագիրը։